Silikon Vadisi zenginlerinin yeni teknoloji şehri projesine yerel halktan tepki

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Kaliforniya eyaletinin kuzeyinde gerçekleşen 800 milyon dolarlık arazi satın alma operasyonun arkasındaki Silikon Vadisi milyarderlerinin olduğu ortaya çıktı. Konu hakkında açıklama yapan milyarderler yeni bir sürdürülebilir teknoloji şehri için toprakların alındığını doğruladı. 

Eski Goldman Sachs çalışanlarından Jan Sramek, “California Forever” adı verilen proje hakkında bir web sitesi açtı.

Sitede proje, San Francisco ile Sacramento arasında 450 bin kişinin yaşadığı kırsal bir bölge olan Solano, “yeni bir toplum, iyi ücretli yerel işler, güneş çiftlikleri ve açık alan için bir şans” olarak tanıtıldı.

Ayrıca Sramek, yıllardır bölgede büyük arazi alımları yapan ve arkasında kimlerin olduğu bilinmeyen gizemli Flannery Associates LLC adına bölgeyi temsil eden kilit politikacılarla görüşmeye başladı. Bu şirket yıllar içinde aldığı alımlarla ilçedeki en büyük arazi sahibi haline geldi.

Laurene Powell Jobs, LinkedIn’in kurucu ortağı Reid Hoffman ve risk sermayesi yatırımcısı Marc Andreessen’in de aralarında bulunduğu Silikon Vadisi girişimcilerinden oluşan bir milyarder topluluğu projeyi destekliyor.

Grubun yatırımcıları ve planları hakkında ilk haberi New York Times yayınladı.

Bölge sakinlerinin onayı şart

Flannery’nin ana şirketi olan California Forever, 2018’den bu yana Solano’nun güneydoğu kesiminde, Fairfield’den Rio Vista’ya kadar uzanan parsellerle birlikte 202 kilometre kare yani 202 bin dönümden fazla tarım arazisi satın aldı.

Web sitesine göre Sramek, balık tutma gezileri sırasında bölgeye aşık oldu ve eşiyle birlikte büyüyen aileleri için ilçede bir ev satın aldı.

Proje, geçen ay bölge sakinlerine “on binlerce yeni konut, güneş enerjisi çiftlikleri ve tamamen özel sektör tarafından finanse edilen yeni parklardan oluşan yeni bir şehir” için destek ölçmek amacıyla bir anket düzenledi.

Ancak şu anda tarım arazisi olan yerde şehir benzeri bir şey inşa etmek için, grubun öncelikle Solano seçmenlerini, 1984’ten beri yürürlüğe giren bir kanunla koruma altında alınan bölgede inşaat izni vermeye ikna etmesi gerekiyor.

Yerel ve federal yetkililerin kafasında ise grubun uzun vadeli planları hakkında hala soru işaretleri var.

Yıllardır ulusal güvenlik için hayati önem taşıyan bir ABD Hava Kuvvetleri üssü çevresindeki satın alma çılgınlığının arkasında yabancı düşmanların olup olmadığını anlamaya çalışan iki kongre üyesi yerel düzeydeki ekonomik dengeleri bozan bu girişim kimliğini çok uzun süre gizli tutmasına büyük tepki gösteriyor.

Web sitesi, fonlarının yüzde 97’sinin ABD’li yatırımcılardan, geri kalanının ise Birleşik Krallık ve İrlanda’dan geldiğini söylüyor.

Bölgenin büyük bölümünü temsil eden ABD kongre üyesi Mike Thompson bu hafta Sramek ile görüştükten sonra “FBI, Hazine Bakanlığı, herkes bu insanların kim olduğunu bulmak için çalışıyor” diyerek bu kişilerin gizliliğinin “çok fazla soruna, çok fazla zamana ve çok fazla masrafa” neden olduğunu vurguladı.

Yatırım grubu, kısa vadeli spekülasyonlardan kaçınmak için yeterli arazi satın alınana kadar gizliliğin gerekli olduğunu, ancak şimdi postayla gönderilen bir anket ve bir topluluk danışma kurulu oluşturulması yoluyla Solano hanelerinin görüşlerini almaya hazır olduğunu söyledi. Web sitesinde, geçmişte yapılan anketlerin ebeveynlerin en çok çocuklarının geleceği konusunda endişe duyduklarını gösterdiği belirtildi.

Açıklamada “Çocuklarımızın gidişini izlemek yerine, yeni işverenleri çeken, iyi ücretli yerel işler yaratan, yürünebilir mahallelerde evler inşa eden, çevre yönetiminde liderlik eden ve ilçenin geneline hizmet etmek için büyüyen bir vergi tabanını besleyen yeni bir topluluk inşa etme fırsatına sahibiz” denildi.

Daha fazla konut ihtiyacı

Kaliforniya’nın daha fazla konuta, özellikle de öğretmenler, itfaiyeciler, hizmet ve ağırlama çalışanları için uygun fiyatlı konutlara ihtiyacı var. Ancak, yerleşik mahalleler yollarını tıkayacağını ve sakin yaşam tarzlarını bozacağını söyledikleri yeni evlere karşı çıkarken, şehir ve ilçe yönetimleri nereye konut inşa edeceklerini bulamıyor.

Solano İlçesi birçok açıdan gelişim için ideal. San Francisco’nun 60 mil (96 kilometre) kuzeydoğusunda ve Kaliforniya’nın başkenti Sacramento’nun 35 mil (56 kilometre) güneybatısında yer alan Solano County’deki evler, geçen ayki ortalama 600 bin dolarlık satış fiyatıyla San Francisco Körfez Bölgesi’ndeki en uygun fiyatlı evler arasında yer alıyor.

Ancak Suisun City’nin geçici belediye başkanı Princess Washington, bölge sakinlerinin bilinçli olarak açık alanı korumaya ve Travis Hava Kuvvetleri Üssü çevresindeki alanı, önemi nedeniyle yerleşimden uzak tutmaya karar verdiklerini söyledi.

Başkan grubun gerçek amacının daha fazla konut kisvesi altında “seçkinler için bir şehir yaratmak” olduğundan şüpheleniyor.

Washington “Ekonomik çöküntü her yerde var. Peki, Bay Area genelinde yapılabilecek bunca şey varken neden yepyeni bir şehir yaratmak için bir milyar dolardan fazla harcama yapmanız gerekiyor?” ifadelerini kullandı.

Flannery, Mayıs ayında birkaç arazi sahibini mülklerinin fiyatlarını sabitlemek için komplo kurmakla suçlayarak mahkemeye verdiğinde yerel halkı daha da kızdırdı. Şirket, 800 milyon dolardan fazla bir bedelle yaklaşık 140 mülk satın aldığını ya da satın almak üzere sözleşme yaptığını açıkladı.

Ardından geçen hafta, bölge sakinlerine “on binlerce yeni konutun yer alacağı yeni bir şehir” içeren “büyük bir yeni proje” için seçmen desteğini ölçen bir anket gönderilmeye başlandı. Ankette, bölge sakinlerine yeni konutlardan birini kiralamak veya satın almak için öncelik ve mali yardım verilmesi halinde projeyi destekleme olasılıklarının daha yüksek olup olmayacağı soruluyordu.

‘Henüz o noktada değil’

Kongre üyesi Thompson, Sramek ile yaptığı görüşmeden hiç etkilenmediğini, geliştiricinin ayrıntılar konusunda muğlak olduğunu ve ilçeyi ya da değerlerini anladığını ya da takdir ettiğini gösteremediğini söyledi.

Thompson, bölge sakinlerinin yeni evlerini finanse etmelerine nasıl yardımcı olacağını sorduğunda, Sramek’in kendisine tasarruf sağlamak için “bir finansçı olarak tüm bilgisini” kullanmayı planladığını söylediğini belirtti. Kaliforniya’da imar işleri karmaşıktır, ancak Thompson, Sramek’in kendisine “projeleri çok iyi ve niyetleri çok büyük olduğu için” izinlerin hızlandırılmasını umdu
klarını söylediğini aktardı.

Thompson, “Bir planı yok, henüz o noktada değil,” dedi.

Bölgesi Travis ve yakın çevresini kapsayan Kongre Üyesi John Garamendi, üs ve ilçe yetkililerinin yaklaşık beş yıl önce kimin arazi satın aldığını bulmak için yardım istediklerini söyledi. Projeyi kimin desteklediğini öğrenince dehşete düştüğünü belirten Garamendi “Siz büyük zengin Silikon Vadisi milyarderleri, tüm bunlara tarafsınız. Siz bu tür insanlar mısınız? Bu şekilde mi faaliyet göstermek istiyorsunuz?” ifadelerini kullandı 

Proje geliştiricileri askeri üssü koruyacaklarını ve parsellerinde tarım yapmaya devam etmek isteyen çiftçilerin bunu yapabileceğini söyledi.

Belediye Başkanı Ron Kott, Flannery’nin küçük Rio Vista kentini çevreleyen arazilerin neredeyse tümünü satın aldığını söyledi.

Kott, kentin 10 bin sakininin yarısını oluşturan yaşlıların ek sıkışıklık ve gürültüden hoşlanmayacağını, ancak diğerlerinin yakınlardaki sofistike bir kentin getirebileceği gelişmiş tıbbi bakım, gece hayatı ve alışveriş imkanlarından hoşlanabileceğini düşünüyor.

Kott “Eğer doğru yapılırsa, bence ilçe için pek çok fırsat var. Vergi gelirleri tabanı oldukça artacaktır. Yani bundan büyük bir kazanç elde edecekler. Emlak değerleri de muhtemelen daha da yükselecektir. Bence bu açılardan bakıldığında bu iyi bir şey,” ifadelerini kullandı.