Panama’nın Karayip kıyısındaki San Blas takımadalarının bir parçası olan Gardi Sugdub adasında yükselen deniz seviyeleri nedeniyle, yaklaşık 300 yerli Guna ailesi anakarada hükümet tarafından inşa edilen yeni evlere taşınacak.
Panama’nın Karayip kıyısındaki küçük bir ada olan Gardi Sugdub’da, yükselen deniz seviyeleri nedeniyle Gunalar yeni bölgeye tahliye ediliyor.
Hükümet, yerel halkı ana karada, adadan 2 kilometre uzakta, 12 milyon dolar maliyetle geliştirmekte olduğu yeni bir bölgeye yerleştirmeyi planlıyor.
Smithsonian Enstitüsü’nün Panama’daki fiziksel izleme programının yöneticisi Steven Paton, hareketin “deniz seviyesinin yükselmesi yoluyla iklim değişikliğinin doğrudan bir sonucu olduğunu” söyledi.
Paton, “Adalar ortalama olarak deniz seviyesinden sadece yarım metre yüksekte ve bu seviye yükseldikçe Guna bir noktada adaların tamamını terk etmek zorunda kalacak, neredeyse kesinlikle yüzyılın sonuna doğru veya daha erken bir zamanda” dedi.
Yaklaşık 300 aile arasında Nadin Morales ve yakınları da yer alıyor. “Biraz üzgünüz çünkü hayatımız boyunca bildiğimiz evleri, denizle olan ilişkimizi, balık tuttuğumuz, yüzdüğümüz, turistlerin geldiği yerleri geride bırakacağız ama deniz yavaş yavaş adayı batırıyor” dedi. Yirmi yaşındaki Nadin Morales taşınmaya hazırlanıyor.
Hükümet yetkilileri ve bilim insanları, önümüzdeki yıllarda deniz seviyelerinin yükselmesi nedeniyle 63 topluluğu yeni yerleşim yerlerine yerleştirecek.
Panama Konut Bakanlığı’ndan bir yetkili, bazı insanların ada daha güvenli hale gelene kadar adada kalmaya karar verdiğini söyledi. Yetkililer bu kişileri adadan ayrılmaya zorlamayacaklarını belirtti.
Gardi Sugdub, Guna Yala bölgesindeki takımadaların adalarından biridir. Sadece 366 metre uzunluğunda ve 137 metre genişliğindedir.
İklim değişikliği bölgedeki deniz seviyelerinin yükselmesine neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda okyanusları ısıtarak daha güçlü fırtınalara neden oluyor.
Her yıl özellikle kuvvetli rüzgarların denizi dövdüğü Kasım ve Aralık aylarında sular sokakları doldurarak evlerin içine giriyor.
Guna, adanın kenarlarını kayalar, kazıklar ve mercanlarla güçlendirmeye çalıştı ancak deniz suyunu engelleyemediler.
“Yaşam tarzımız değişecek”
Adayı terk edenler için en büyük zorluğun, mesafe nispeten kısa olsa bile iç kesimlere taşınmanın getireceği yaşam tarzı değişiklikleri olacağını söyledi.
Morales, “Son zamanlarda iklim değişikliğinin büyük bir etkisi olduğunu gördüm” dedi. “Şimdi gelgit daha önce görülmemiş bir seviyeye yükseliyor ve sıcaklık dayanılmaz hale geldi.” dedi.
Guna Özerk Hükümeti yirmi yıl önce adayı terk etmeye karar verdi, ancak o zamanlar bunun nedeni adanın aşırı kalabalıklaşmasıydı.
Adada yaşayan 61 yaşındaki öğretmen Evelio Lopez, iklim değişikliğinin etkilerinin bu fikri hızlandırdığını söyledi. Lopez, “Adadan ayrılmak büyük bir zorluk çünkü kültürümüz 200 yılı aşkın süredir denizden geliyor, dolayısıyla bu adayı terk etmek çok şey ifade ediyor” dedi.
Gardi Sugdub’un karşısındaki liman olan Carti’nin sekreter yardımcısı Braucilio de la Ossa, karısı, kızı, görümcesi ve kayınvalidesiyle birlikte taşınmayı planladığını söyledi. Eşinin bazı akrabaları adada kalacak.
“Kıyı toprakları kaybedilecek”
Panama Çevre Bakanlığı İklim Değişikliği Müdürlüğü tarafından Panama ve İspanya’daki üniversitelerin desteğiyle yürütülen yakın tarihli bir araştırma, 2050 yılına kadar artan deniz seviyeleri nedeniyle Panama’nın kıyı topraklarının yaklaşık %2,01’ini kaybedeceğini tahmin ediyor.
Çevre Bakanlığı’nın iklim değişikliği direktörü Ligia Castro, Panama’nın kısa ve orta vadede yükselen deniz seviyeleriyle karşı karşıya kalacak yaklaşık 38.000 sakinin yerini değiştirmenin yaklaşık 1,2 milyar dolara mal olacağını tahmin ettiğini söyledi.
REKLAMBu arada, İtalya’nın lagün kenti Venedik’ten Yeni Zelanda’nın kıyı topluluklarına kadar hükümetler harekete geçmeye zorlanıyor.
Meksika’daki küçük bir kıyı topluluğunun sakinleri, fırtınaların evlerini tahrip etmeye devam etmesi nedeniyle geçen yıl iç kesimlere taşındı.